Bernie’s zoveelste proefballon werd niet door iedereen met gejuich ontvangen: een aparte F1-categorie voor vrouwen. Sommigen dachten aan een 1 april grap, anderen vonden het een schande omdat motorsport een van de weinige categorieën is waar mannen en vrouwen het tegen elkaar op kunnen nemen. En sommige namen het wel serieus, zoals Carmen Jorda (door collega Franky reeds passend besproken), en Alice Powell.
Ook Michele Mouton, voormalig rallyrijdster, Pikes Peak winnares en runner up in het WK rally 1982, wil er in ieder geval aandacht aan besteden: Het idee om een vrouwen competitie op te starten moet je niet zomaar wegwuiven zonder erover gediscussieerd te hebben of zonder er onderzoek naar te doen.
Ze voegde er wel meteen een nuance aan toe: Uit mn eigen ervaringen willen vrouwen zich gewoon bewijzen tegenover mannen met dezelfde middelen. We hebben het ook bewezen, al waren het er ook maar weinig.
Des Wilson: de enige vrouw met een F1 race win?
Een van de weinige vrouwen die kan zeggen dat ze een race met Formule 1 auto’s op haar naam heeft geschreven is Desiré Wilson. De Zuid-Afrikaanse dochter van motorracer Charlie Randall begon al op vijfjarige leeftijd met racen in “micro-midget”, kleine dirt-track racers met scootermotoren. Na een tweede plaats in het Zuid Afrikaans kampioenschap racete ze in de Zuid Afrikaanse Formule Ford en kwam naar Europa. Het leek ondanks goede resultaten in de Formule 2000 verloren moeite (ze werd derde in het Europees Kampioenschap) omdat ze geen sponsoring kon vinden.
Tot ze een Ford Escort race in het voorprogramma van de Fomula Atlantic won en mocht invallen voor Mike Ford in het Britse F2000 kampioenschap. Ford liet haar na een vierde in Brands Hatch plus de snelste ronde de rest van het seizoen afmaken. Vervolgens ging het snel met een test in een March 761 en deelname in het Formula Aurora kampioenschap, waarin met oude F1-auto’s werd gereden.
In een Tyrrell 008 haalde ze in 1979 een aantal podiumplaatsen en had alleen aan een spin te danken dat ze de race in Zolder niet won. In 1980 was het wel raak met een overwinning op haar geliefde Brands Hatch, ditmaal in een Wolf WR3. Wilson deed een poging zich met een oude RAM Williams te kwalificeren voor de F1 race, maar kwam er helaas niet aan te pas.
Toch bood Ken Tyrrell haar de kans om het volgend jaar in thuisland Zuid-Afrika de race in Kyalami te starten. Ze kwalificeerde zich als 16e in het veld, maar liet bij de start haar Tyrrell afslaan en kon achtervolgen. Toch wist ze in slecht weer van laatste naar 11e op te klimmen en passeerde onderweg haar teamgenoot Eddy Cheever, Marc Surer, Chico Serra, Siegfried Stohr en zelfs Nigel Mansell. Uiteindelijk wilde ze teveel en spinde van de baan, Wilson moest met een gebroken achtervleugel uitvallen.
Ken Tyrrell had haar graag aangehouden voor de rest van het seizoen, maar helaas sloeg pech op twee plaatsen toe. Ten eerste lagen de FISA en de FOCA met elkaar in de clinch en werd de race als Non Championship event verreden, ten tweede werd Zuid-Afrika door de strenge apartheidswetten geconfronteerd met de sportieve en culturele boycotts. Sommige sporters kwamen onder de boycot uit door van nationaliteit te wisselen (Zola Budd ging bv atletiek doen met een Britse licentie), maar Wilson weigerde dat. Helaas kon ze daardoor geen sponsor vinden en hoewel ze in Long Beach en Buonos Aires wel in de paddock was, waren het eerst Kevin Cogan en daarna Ricardo Zuninho die met sponsorbuidels het stoeltje kregen. Vanaf Imola kreeg Michele Alboreto voor de rest van het seizoen de positie van 2e coureur.
Wilson’s motorsportcarriere was echter niet over, ze reed drie keer in de 24u van Le Mans (eindigde een keer als zeven in de Obermaier Porsche 956) en startte ook in de 24u van Daytona en de 12u van Sebring en het CART kampioenschap. Een uitstapje in de Indy Lights leverde meteen een vijfde plaats op in Phoenix in 1986, dus talent was nooit het punt. Sponsoring wel: Wat me altijd opviel is hoe moeilijk ik het had om geldschieters te vinden, zelfs als het niet om politiek ging. Er zat ook aardig wat “male ego” in die benadering. Vele jongens in het deelnemersveld waren mn beste vrienden, tot ik sneller was dan hun. Dan was het ineens gedaan met adviezen, want dat mocht natuurlijk niet te vaak voorkomen.
Maria Grazia Lombardi, de enige vrouw in de punten
Iemand die Wilson’s commentaar zou beamen is Maria Lombardi, kortweg Lella. Deze Italiaanse was weliswaar sportfreak (ze speelde handbal), maar raakte gefascineerd door snelle autos door … een gebroken neus opgelopen in een wedstrijd. Ze kreeg een lift naar het ziekenhuis van een vrouw die haar bij de bushalte zag staan en de onbekende dame demonstreerde racekwaliteiten die haar een podiumplaats in de Targa Florio hadden kunnen opleveren. Lombardi haalde binnen no-time zelf haar rijbewijs en kreeg een vriendje die in een Alfa Romeo rally’s reed. Ze werd zijn co-pilote, maar mocht een keer voor hem invallen: Toen ik achter het stuur verscheen, stonden ze allemaal zo besmuikt te glimlachen.
Het lachen zou de concurrentie vergaan, want “Lella” legde alle woede die ze kon vinden in haar rijstijl en won gewoon dat weekend!
In tegenstelling tot Wilson had ze helemaal geen probleem een sponsor te vinden. Een vertegenwoordiger van Alfa Romeo was onder de indruk en liet haar in het Italiaans Toerwagen kampioenschap starten. Na na een paar podiumplaatsen maakte ze promotie naar BMW. In 1973 switchte ze naar single seaters en won het Ford Mexico kampioenschap en het jaar erop maakte ze één uitstapje naar de F1 in de Engelse GP, maar ze kon zich niet kwalificeren.
In 1975 kocht Graaf Giuseppe Zanon di Valgiurata met 200.000 dollar een plaats in het March F1 team voor Lombardi. De graaf stond bekend om zijn neus voor talent en exposure (hij sponsorde ook Ronnie Peterson en later Michele Alboreto). Lella was 17 jaar na Maria Teresa de Filipis pas de tweede vrouw die het zover geschopt had! En ze zou de Filippis op nog een punt verbeteren. In de beruchte GP van Spanje in Montjuich, die na een ernstig ongeluk van Rolf Stommelen moest worden afgebroken, wist ze van 24 op te klimmen naar 6.
Omdat er maar 33% van de totaalafstand was gereden, werden er halve punten uitgereikt. Lombardi kreeg dus een half punt achter haar naam. Haar teamgenoot Vito Brambilla won later nog de GP van Oostenrijk, maar Lombardi kwam daar niet aan de finish. Ook voor haar was de F1 droom daarmee over. Ze probeerde zich nog wel een paar keer te kwalificeren, maar slaagde daar helaas niet in. Ze moest zelfs voormalig ski-ster Divina Gallica voor laten, die in een door Matchbox gesponsorde Surtees de grid van de Britse GP probeerde te halen.
Het juiste moment
Dat is simpelweg wat er mistte, het juiste moment op de juiste plek. Alan Wilson, de echtgenote van Desiré Wilson snapt er zelf niets van. Voor de tweede wereldoorlog schreef MG voor Le Mans nota bene twee damesteams met 6 vrouwelijke racers in, na die oorlog is het zowat opgedroogd.
Nu hebben zich in de loop tijden vijf dames voor een of meerdere F1-races ingeschreven, en slechts twee zijn ook echt geslaagd om zich te kwalificeren of uit te rijden in een race, en de meesten dan nog bij achterhoede teams in geldnood.
Ook Gallica’s pogingen zich met een Surtees te kwalificeren liepen op niets uit en hoewel Giovanna Amati zich in 1992 nog probeerde te kwalificeren in een rotslechte Brabham, is het sindsdien gebleven bij testritten tijdens wintertests of rechtelijn tests voor Sarah Fischer, Simona de Silvestro en Susie Wolff. Maria de Villota kwam met zware verwondingen uit een ongeluk na een rechtelijn test die haar carrière beëindigde en over Carmen Jorda hoef ik het al niet meer te hebben. Het lijkt er simpelweg op dat vrouwen in de autosport bijna alleen als goede marketing worden beschouwd. Zelfs Michele Mouton kreeg daarmee te maken.
Audi wilde in de jaren 80 voor hun nieuwe quattro een damesteam en kwam bij Mouton uit. Ze had zich weliswaar bewezen in het Frans kampioenschap in een Fiat 131 (“Een tank” noemde ze het ding vanwege zijn slechte weggedrag) en een Lancia Stratos, maar dat was dus niet de hoofdreden voor haar uitverkiezing. Mouton bleek na wat aanloopproblemen (een copilote die haar niet verstond en brand aan boord tijdens een test in Finland) ook écht snel te rijden in de monsterlijke Ur-Quattro en kreeg de handen op elkaar door samen met Fabrizia Pons de rally van San Remo in 1981 te winnen. In 1982 won ze drie rally’s in Portugal, Griekenland en Brazilië (nota bene de zwaarste op de kalender) en werd tweede in de einduitslag.
Het toetje kwam met de Heuvelklimrace Pikes Peak, waar ze in 1984 de rallyklasse won (2e algemeen) en in 1985 ondanks tegenwerking van de organisatie én een hagelbui onderweg erin slaagde de snelste tijd neer te zetten. Vooraf had Bobby Unser nog smalend gelachen toen Mouton’s teamgenoot John Buffum hem waarschuwde voor de vierwielaangedreven Quattro, maar nadat hij Mouton’s tijd had gezien ging Unser verbaal door het lint. Mouton hoorde zijn tirade koeltjes aan: Als je zin hebt, doen we het gewoon nog een keer, maar dan naar beneden.
Het kwam helaas niet tot een showdown en het jaar erop reed Unser zelf voor Audi.
Tot slot
Persoonlijk ben ik het Mouton’s nuance eens: vrouwen in de autosport willen zich het liefst gewoon met iedereen meten als gelijken, en in de GT3 racerij zie je waar het toe kan leiden. Sabine Schmitz reed jarenlang ringtaxi op de Nordschleife en is nog ieder jaar in het VLN kampioenschap en de 24 uur van de Nurburgring aan te treffen voor Porsche, evenals Claudia Hürtgen, die zelfs vier keer in Le Mans startte voor Porsche en in 1998 3e werd in de GT2 klasse. Maar als hun die kans niet of nauwelijks wordt geboden door gekrenkte ego’s, gebrek aan sponsoren of scepsis, dan komt het simpelweg op geluk aan.
Beitske Visser greep ook zo’n kans in de Dutch Supercar challenge, waar ze in 2011 als meisje van 16 in een Praga R4 de race op Assen won. Ze werd later opgenomen in het Red Bull programma, maar na een mager jaar in de Formel ADAC Masters scheiden de wegen. Inmiddels staat Visser voor haar tweede seizoen in de World Series by Renault voor AV Formula. Als je dan toch een kandidate moet noemen voor een F1 startveld, mag je haar wat mij betreft altijd opschrijven.
Alles weten over Formule 1 in 2022?
Hier, op GP Pits brengt Formule 1 nieuws eneen F1 Magazine F1-seizone 2021 lees je alles over de races, voorbeschouwingen, nabeschouwingen en het brekende nieuws.
Op ons gratis forum lees je alles over formule 1 en nog veel meer. Meld je gratis aan en neem deel aan discussies over de mooiste sport van de wereld!