Op 1 mei 2014 is het precies 20 jaar geleden dat de legendarische coureur Ayrton Senna Da Silva op het circuit van San Marino om het leven kwam, iedereen kent zijn verhaal. Een dag voor het dodelijke ongeval van Senna kwam de Oostenrijker Roland Ratzenberger om het leven, maar wie kent Roland nog? Bijna 20 jaar na dato brengen we de naam Ratzenberger nog een keer in het nieuws.
Het lichaam van Roland Ratzenberger ligt begraven op een kerkhof nabij Salzburg. Op een sobere begraafplaats staan alle grafstenen van de Ratzenberger’s keurig in een rij, enkel een helmpje op een grafsteen verraad dat hier een autocoureur ligt. De meeste Ratzenberger’s werden oud, Roland Ratzenberger werd slechts 33. De reden is hard maar eenvoudig, Roland ondervond de risico’s van de Formule 1 en moest dit met de dood bekopen.
We gaan terug naar de winter van 1994, Simtek is een kleine Formule 1 renstal dat nog enkele rijders zoekt voor het komende seizoen. Het jonge Engelse team heeft het niet erg breed en zoekt daarom naar coureurs met wat sponsorgeld. Formule 1, dat is de ultieme droom van Roland Ratzenberger, begin 1994 praat Ratzenberger met het team van Simtek. Simtek is geïnteresseerd in Ratzenberger, voor een stoeltje heeft de Oostenrijker echter wel geld nodig. Voordat Ratzenberger voor een tijdje van huis vertrekt voor PR activiteiten en gesprekken met Simtek verteld hij zijn ouders dat hij waarschijnlijk genoeg geld heeft voor een jaar Formule 1 met Simtek.
Na enkele weken ringt er op een donderdagavond de telefoon in huize Ratzenberger, het is een dolblije Roland, hij belt zijn ouders op om te vertellen dat hij zojuist voor Simtek heeft getekend. Zijn vader Rudi vindt het prachtig, Rudi en Roland keken vroeger altijd samen naar de Formule 1, naar de Oostenrijkse coureurs zoals Jochem Rindt en Niki Lauda . Toen Rindt in 1970 om leven kwam stroomden de tranen bij de jonge Roland over zijn wangen, toen wist zijn vader hoe diep de autosport in Roland zat. Zijn moeder was echter wat minder enthousiast over Simtek en de Formule 1, Roland stelde haar gerust, hij vertelde haar dat de Formule 1 de veiligste raceklasse ter wereld is.
De auto van Roland, een Simtek MTV F1 Ford V8 is geen goede auto. Tijdens zijn allereerste race weet Roland zich zelfs niet te kwalificeren. In de tweede race, de Grand-Prix van Pacific lukt dit net, in de race eindigt hij als elfde op 5 ronden achterstand van winnaar Michael Schumacher. De vreugde is er echter niet minder om, het is Roland gelukt om zijn ultieme droom waar te maken, deelnemen aan een Grand-Prix Formule 1.
Twee weken later word de derde race van het seizoen op het circuit van San Marino verreden, het is de eerste Europese Grand-Prix van dat jaar. Voor de vrije trainingen maken Gerhard Berger en zijn vriend Ayrton Senna een praatje met Roland. Berger die zijn landgenoot al beter kent vindt hem een aardige jongen, Ayrton Senna zegt later die avond tegen Berger dit ook te vinden.
Het was zaterdagmiddag en de vader en moeder van Roland komen zojuist van een 14-daagse vakantie terug vanuit Mexico. Het eerste was Rudi doet als hij de kamer binnenkomt is de TV aanzetten en afstemmen op Eurosport, Eurosport zend immers de kwalificatie van de Grand-Prix van San Marino live uit. Vrijwel op hetzelfde moment rijdt er een Formule 1 bolide snoeihard de muur in, de helm van de coureur blijft slap in bolide hangen. “Het is Ratzenberger,” zegt de commentator, daarna blijft het doodstil …
Rudi wist meteen dat het er slecht uitzag, een half uur verkeerde huize Ratzenberger in grote onzekerheid. Toen ging de telefoon, het was Herman Wallner een goede vriend van Roland. Herman vroeg of Rudi had gezien wat er gebeurd was, vervolgens vertelde hij dat Roland klinisch dood was. Het enige wat Wallner kon doen was Roland’s spulletjes verzamelen en terugbrengen naar Oostenrijk. Een dag na het ongeluk verongelukt Ayrton Senna, als de Braziliaan uit zijn auto wordt gehaald blijkt hij een Oostenrijkste vlag bij zich te hebben. Niemand weet hiervan, Senna zou de race kost wat kost hebben willen winnen, met de vlag zou hij na de race Roland Ratzenberger willen eren. Het mocht echter niet zo zijn…
Later zou blijken dat de voorvleugel van de Simtek van Ratzenberger in de ronde voor het noodlottige ongeval is beschadigd, de Oostenrijker wist dit waarschijnlijk niet. De beschadiging zorgt echter voor minder downforce, als Ratzenberger vervolgens vol gas door de bocht Villeneuve stuurt rijdt de Simtek lijnrecht rechtdoor, de Oostenrijker had de bolide nooit in bedwang kunnen houden. Roland is vrijwel op slag dood, bij Simtek beseft men dit meteen. De Teameigenaar van Simtek, Nick Wirth is er na het ongeluk doodziek van, de Engelsman wil meteen na het ongeluk van de pitmuur naar de pitbox lopen, dit lukt echter amper. Ook in de paddock is men zwaar aangeslagen, voor het eerst sinds 1986 komt er een Formule 1 coureur in een Formule 1 bolide om het leven.
Ayrton Senna ziet het ongeval in de Williams pitbox gebeuren, hij is diep geschokt, meteen na het ongeluk stapte Senna in een wagen en bezoekt de plek van het ongeval. De Braziliaan bekeek de baan en zei later tegen reporters niets vreemds te hebben opgemerkt. Later die avond krijgt de Braziliaan een waarschuwing van de organisatie, de organisatie had iedereen de toegang tot het circuit ontzegd, Senna lapte deze regel aan zijn laars. Nog geen 24 uur later vind Senna ook de dood op hetzelfde circuit…
In de kelder van de Ratzenberger’s liggen tegenwoordig alle spullen van Roland, in deze kelder liggen alle krantenknipsels en magazines waarin Ratzenberger wordt vernoemd, ze zijn ingebonden in boeken. Daarnaast liggen er overals en autosportboeken. Niet voor de familie Ratzenberger zelf, maar voor de journalisten die tot enkele jaren terug met velen tegelijk langs kwamen. De laatste jaren is er eigenlijk nauwelijks aandacht meer geweest, mensen vergeten de naam Ratzenberger. Rudi vindt het jammer dat hij zijn zoon heeft moeten verliezen, toch is hij er ook trots op.
Roland heeft Formule 1 kunnen rijden, het was zijn droom. Het is niet gek dat ze mijn zoon vergeten. Ayrton Senna was drievoudig wereldkampioen, Roland was slechts een nieuwkomer.