In het Spaanse Jerez, dat te elfder ure het Porugese Estoril op de kalender vervangt, wordt de slotrace van het seizoen 1997 verreden onder de noemer Grote Prijs van Europa. Voorafgaand aan de wedstrijd zijn er nog twee kandidaten op de wereldtitel: Michael Schumacher (Ferrari), met 78 punten, en Jacques Villeneuve (Williams-Renault), die na zijn diskwalificatie in de Japanse Grote Prijs op één puntje volgt.
Een bloedstollende kwalificatiesessie laat nog steeds alle vragen onbeantwoord: zowel Villeneuve, Schumacher als tweede Williams-man Heinz-Harald Frentzen rijden tot op een duizendste van een seconde exact dezelfde tijd. Doordat Villeneuve zijn tijd als eerste neerzet, mag hij echter op de polepositie starten. Hij kan echter niet verhinderen dat de Duitse Ferrari-kopman bij de start als eerste de eerste bocht induikt en meteen een kleine kloof slaat. Villeneuve komt echter naarmate de race vordert alsmaar beter in de wedstrijd en nadert zienderogen op de Ferrari.
Op een twintigtal ronden van het einde plaatst de Canadees zijn beslissende inhaalmaneuver, waarop Schumacher echter prompt reageert door opzettelijk de deur dicht te gooien. Het is duidelijk dat de Duitser het wereldkampioenschap mits een aanrijding wil beslissen, doch de Ferrari-rijder valt zelf in de put die hij voor Villeneuve gegraven heeft: terwijl de Williams zijn weg kan vervolgen, moet Schumacher ter plaatse opgeven. Villeneuve leidt nu de race, voor de beide McLaren-Mercedes rijders David Coulthard en Mika Häkkinen. Twee ronden voor het einde van de race wisselen beide rijders op aangeven van de teamleiding van positie en enkele bochten voor de finishvlag passeert Häkkinen Villeneuve. De Fin behaalt zo na 96 Grote Prijzen eindelijk zijn eerste Formule 1-zege. Coulthard maakt er in de laatste bocht nog een dubbelzege van voor het team van Ron Dennis en Villeneuve wordt derde.
Jacques presteert daarmee in zijn tweede Formule 1-seizoen wat zijn vader Gilles nooit vermocht: wereldkampioen worden. De resterende punten zijn voor de afscheidnemende Gerhard Berger (Benetton-Renault), Eddie Irvine (Ferrari) en Frentzen. Naast Berger houden ook de Japanner Ukyo Katayama en de Argentijn Norberto Fontana na deze race de Formule 1-voor gezien, die tevens ook voor de laatste keer in Jerez passeert. Het is voorlopig ook de laatste race dat de Formule 1-bolides op slicks staan. Vanaf 1998 zullen ook bij droog weer profielbanden ingezet worden, een regel die van kracht blijft tot en met 2008, waarna de slicks opnieuw hun intrede zullen doen.
Het incident in de race krijgt voor Ferrari en Michael Schumacher nog een bittere nasmaak, wanneer de FIA enkele weken later de Duitser uit de eindklassering van het WK schrapt (evenwel met behoud van alle zeges en punten). Heinz-Harald Frentzen wordt zo tweede in de eindstand, David Coulthard en Jean Alesi (Benetton) zijn ex-aequo derde. Bij de teams pakt Williams eveneens de titel, voor Ferrari en Benetton.
